سیاح‌آنلاین خبر، تحلیل و دیدگاه
نویسنده: روح الله محمد
طالبان پس از تصرف افغانستان در ماه اسد سال گذشته خودشان را یگانه نیروی حاکم بر قدرت سیاسی و اجتماعی کشور یافتند. از همین‌رو، دست به کارهایی زدند که پیش از این تنها در خیالات‌شان خطور می‌کرد. فرماندهان این گروه به بهانه به‌جا آوردن سنت پیامبر اسلام، زنان و دختران زیبا و خردسال را برای ازدواج برگزیده‌اند. آن عده از فرماندهانی که قبلاً یک و یا دو همسر داشتند، فعلاً به گزینش همسر سوم و چهارم اقدام کرده‌اند.
دختری به نام الاهه دلاورزی، برای نخستین بار در ماه اسد امسال از تجاوز و نکاح جبری یکی از مقام‌های ارشد طالبان پرده برداشت. این دختر جوان با نشر چندین نوار تصویری در رسانه‌های اجتماعی از خشونت، تجاوز و نکاح اجباری‌اش با سعید خوستی، سخنگوی پیشین وزارت داخله طالبان، شکایت کرد. خانم دلاورزی گفت که بارها از سوی این مقام طالبان مورد شکنجه قرار گرفته و در کنار او مانند یک زندانی روز و شب خود را سپری می‌کند.
سعید خوستی، یکی از افراد نزدیک به سراج‌الدین حقانی، رهبر شبکه حقانی و وزیر داخله طالبان است. او پیش از این به عنوان سخنگوی وزارت امور داخله طالبان وظیفه اجرا می‌کرد، اما بعداً از این سمت برکنار شد. سعید خوستی نکاح با الاهه دلاورزی را تأیید کرد، اما گفت که با او رفتار زشت و ناپسند نداشته است. نشر نوارهای تصویری از سوی الاهه دلاورزی سبب نگرانی شهروندان از چندهمسری و ازدواج‌های اجباری افراد طالبان که تازه از میدان‌های جنگ وارد شهرها شده‌اند، با دختران زیر سن شد. نگرانی شهروندان از این بابت تاکنون پابرجا است.
در این گزارش با منابع متعددی درباره ازدواج‌های چندین مقام طالبان پس از قدرت‌گیری این گروه در افغانستان، صحبت شده است. در صدر این فهرست ازدواج‌های چندگانه، نام ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان و یکی از مغزهای متفکر رسانه‌ای این گروه درج است. یک منبع معتبر به روزنامه ۸صبح، می‌گوید که سخنگوی طالبان تقریباً شش ماه پس از تسلط این گروه بر کشور، همسر دوم برگزیده است. هنوز روشن نیست که همسر دوم ذبیح‌الله مجاهد چه سنی دارد، اما منابع تأیید می‌کنند او باشنده فیض‌آباد، مرکز ولایت بدخشان است.
عضو دیگر طالبان چهره پُر سروصدایی است که اخیراً از سوی طالبان برکنار شده است. عبدالحمید خراسانی پس از رسیدن طالبان به قدرت، به عنوان آمر امنیت طالبان برای ولایت پنجشیر گماشته شد. او اما بعدها علیه رهبری طالبان شاکی شد و در نهایت از این سمت کنار زده شد. آمر پیشین امنیت طالبان برای پنجشیر مدتی می‌شود که همسر چهارم برگزیده است. یک منبع معتبر می‌گوید که همسر سوم عبدالحمید خراسانی باشنده اصلی ولایت لوگر است، اما در حال حاضر در کشور سویس زنده‌گی می‌کند. به گفته منبع، این دو از طریق صفحات اجتماعی با هم در ارتباط شده بودند و سپس به عقد یک‌دیگر درآمده‌اند. این زن پس از نکاح، دوباره به سویس برگشته است. به گفته یک منبع دیگر، این ازدواج به حدی بی‌سروصدا بوده که تا هنوز حتا افراد نزدیک به آقای خراسانی فکر می‌کنند که همسر چهارم او همان همسر سومی او بوده است.
قوماندان مصطفا، یکی از فرماندهان طالبان برای پنجشیر و از افراد نزدیک به مولوی قدرت‌الله امینی، والی پیشین این ولایت نیز قصد داشت که از قافله پس نماند و زنی را از ولسوالی دره این ولایت جبراً به نکاح خود درآورد، اما با مخالفت بسته‌گان و خویشاوندان این زن روبه‌رو شد و سرانجام موفق نشد تا این زن را به نکاح خود درآورد.
تنها بحث ازدواج‌های دومی و سومی مطرح نیست، بلکه دست‌یابی طالبان به قدرت و ثروت سبب شده شماری از مقام‌های این گروه مبلغ‌های هنگفتی در ازدواج‌های‌شان هزینه کنند. سیدمحمدحنیف عباده، معاون والی طالبان برای غزنی، حدود هفت ماه پیش یک دختر ۲۰ ساله را که باشنده ولسوالی گیروی این ولایت است، به نکاح خود درآورد. این دختر در بدل یک میلیون افغانی حاضر شده به نکاح معاون والی طالبان درآید و سومین همسر سیدمحمدحنیف عباده شود. یک منبع معتبر می‌گوید که برادر این دختر در دفتر معاون والی طالبان وظیفه اجرا می‌کرد و از این طریق روابط خویشاوندی میان آنان برقرار شده است.
نصیراحمد توکلی، رییس شرکت برشنا در حوزه غزنی، از دیگر مقام‌های طالبان است که با هزینه هنگفتی برای بار دوم ازدواج کرده است. منابع موثق از این ولایت تأیید می‌کنند که آقای توکلی سه ماه پیش یک دختر جوان را در بدل دو میلیون و ۷۰۰ هزار افغانی به عقد نکاح خود درآورده است. منابع می‌گویند که آقای توکلی در بدل همین پول هنگفت توانسته قناعت این دختر و پدرش را برای نکاح به دست بیاورد.
مولوی غلام‌نبی تا پیش از قدرت‌گیری طالبان به عنوان یک فرد عادی در هرات زنده‌گی می‌کرد و با صدقه و زکات مردم امرار معاش می‌کرد. او با سقوط نظام جمهوری از سوی طالبان به عنوان ولسوال گذره این ولایت گماشته شد. منابع می‌گویند که مولوی غلام‌نبی پیش از سقوط افغانستان یک همسر و چندین فرزند داشت و پس از آن که به عنوان ولسوال گذره مقرر شد، با هزینه گزافی یک دختر جوان را به نکاح خود درآورده است. هرچند از سنوسال این دختر اطلاع دقیق در دست نیست، اما منابع می‌گویند که سن او به مراتب بیشتر از همسر تازه‌اش است. مهریه ازدواج مولوی غلام‌نبی یک میلیون افغانی بوده و به همین میزان هزینه مراسم ازدواجش نیز گزاف بوده است. این مقام طالبان حالا ولسوال کرخ هرات است و منابع می‌گویند که اکنون برای سومین بار داماد شده است.
از همه این موارد جالب‌تر، ازدواج یک مقام طالبان با یک دختر ۱۶ ساله و یک زن ۱۸ ساله است. شمس‌الدین، مشهور به همایون، ولسوال درقد ولایت تخار در جریان دو هفته با یک زن مطلقه و یک دختر ازدواج کرده است. منابع می‌گویند که گل‌جوهر، همسر بزرگ شمس‌الدین پیش از این در عقد مرد دیگری قرار داشت، اما شمس‌الدین این زن و شوهر را مجبور به طلاق کرده و سپس با گل‌جوهر ازدواج کرده است.
در یک مورد دیگر، یک دختر ۲۰ ساله و کارمند یکی از رسانه‌های کشور، می‌گوید که یکی از فرماندهان طالبان خواستگار او بوده و به دلیل مخالفت‌اش با ازدواج، این فرمانده طالبان پدرش را شکنجه و لت‌وکوب کرده است. روایت این دختر جوان این روزها در صفحات اجتماعی دست‌به‌دست می‌شود. به گفته راوی، این فرمانده طالبان بیش از ۵۰ سال سن دارد، متأهل است و رییس یکی از اداره‌های دولتی طالبان می‌باشد.
با این‌که منابع درباره سنوسال مقام‌های طالبان و زنان آنان اطلاعات دقیقی ندارند، اما در هر مورد به استثنای آمر امنیت پنجشیر می‌گویند که سنوسال مقام‌های طالبان بیشتر از زنان و دختران عقدشده بوده است.
پیشتر رهبر طالبان در فرمانی به ضرورت رضایت دختران بالغ هنگام نکاح و جلوگیری از مصارف گزاف در جشن‌های عروسی تأکید کرده بود، اما این گزارش‌ها می‌رساند که فرمان رهبر طالبان از سوی افراد و فرماندهان این گروه، آن چنانی که لازم است، رعایت نمی‌شود.
بهرام حقانی، فرمانده طالبان و رییس میدان هوایی ولایت خوست در شرق افغانستان، به تاریخ ۱۲ سرطان امسال، همسر جدیدش را که بابت مهریه‌اش مبلغ یک میلیون و ۲۰۰ هزار افغانی پرداخته بود، با چرخ‌بال نظامی از روستای شاه‌مزار بره‌کی‌برک ولایت لوگر به ولایت خوست انتقال داد. نوار تصویری نشرشده در رسانه‌ها نشان می‌داد که چرخ‌بال برای بردن نوعروس فرمانده طالبان در میان کشتزارهای روستای شاه‌مزار فرود آمده بود. در آن زمان شماری هم گفته بودند که چرخ‌بال، همسر جدید این فرمانده طالبان را که چندی قبل ازدواج کرده بود، از خوست به خانه پدری‌اش در لوگر آورده است.
این همه در حالی است که قدرت و ثروت سبب شده تا خانواده‌های زیادی به دلیل ترس و مصونیت جانی، وادار به خویشاوندی با اعضای گروه طالبان شوند. شماری از فعالان زن در ماه اسد سال روان خورشیدی در یک حرکت اعتراضی اظهار داشتند که طالبان از مدتی به این‌سو خانواده‌ها را در برخی از مناطق پنجشیر وادار می‌کنند تا دختران جوان‌شان را به عقد سربازان و فرماندهان این گروه درآورند. این زنان از سازمان ملل و نهادهای بین‌المللی حامی زنان خواستند تا جلو خودسری‌های سربازان و فرماندهان گروه طالبان را بگیرند؛ خواستی که تاهنوز به آن پاسخ مثبت داده نشده است.
سازمان عفو بین‌الملل در آخرین گزارش خود درباره وضعیت زنان در جریان یک سال حاکمیت طالبان بر افغانستان، نوشت که زنده‌گی زنان در این مدت «ویران» شده است. نیکولیت والدمن، یکی از محققان سازمان عفو بین‌الملل، به رسانه‌ها گفته است که حقوق زنان و دختران در یک سال پسین در افغانستان نابود شده و آنان تبعیض سیستماتیک را تجربه می‌کنند. والدمن همچنان افزوده است که زنان در افغانستان حق زنده‌گی امن، آزاد و رضایت‌بخش را ندارند و زنده‌گی برای آنان «واقعاً وحشتناک» است. این پژوهشگر سازمان عفو بین‌الملل تأکید دارد: «ما مواردی را شنیده‌ایم که بیانگر وضعیت هشداردهنده است.» او خاطرنشان ساخته است که آمار ازدواج‌های اجباری و ازدواج کودکان زیر سایه حاکمیت طالبان نسبت به حاکمیت رژیم‌های قبلی افزایش یافته است.
