وضعیت دانشجویان افغانستان

چکیده:
دانشجو توده ای از جامعه است که در صدد کسب علم و دانش میباشد و باید همواره مورد توجه حکومت قرار داشته باشد. به خاطریکه این دانشجو است که آینده حکومت و ثبات اجتماعی را تضمین میکند. دانشجو به کسی اطلاق میشود که مشغول آموزش و فرا گیری علم و دانش در مقاطع لیسانس, ماستری, و دیگر مقاطع در یکی از دانشگاه های دولتی یا خصوصی در داخل یا خارج کشور بوده که بعد از ختم دوره تحصیلی حایز مدرک تحصیلی میشود.

روز ۱۷ نومبر را جهت ارج گزاری به مقام دانشجو به عنوان روز دانشجو مسمی ساخته اند. در سایر کشور ها توجه جدی حکومت بالای دانشجویان میباشد و سهولت ها را برای شان ایجاد میکنند اما در کشور ما توجه آن چنانی که باید در مورد دانشجویان صورت میگرفت نگرفت و فرا راه دانشجویان افغانستان مشکل های زیادی وجود دارد. که دولت باید در حل کردن آن مشکل و ایجاد سهولت برای دانشجویان افغان راهکار های را باید روی دست گیرد چونکه تنها یگانه راه رسیدن به قله های موفقیت و ترقی کشور تشویق و هموار کردن راه کسب علم و دانش برای دانشجویان میباشد. از سوی دیگر وزارت تحصیلات عالی باید منحیث نهاد حمایت کننده دانشجویان در یک هماهنگی با وزارت کار و امور اجتماعی و شهدا معلولین روی زمینه کاریابی این نیروی سرشار از قوت و انرژی را بعد از فراغت مساعد نماید. و محصل محوری را در دانشگاه ها به گونه عمومی ترویج و نهادینه کند . و زمینه حمایت مالی از دانشجویان بی بضاعت را نیز فراهم کند. و کوشش شود تا این سیستم کلیشه یی تدریس از بین رفته و مواد درسی نوین جا گزین مواد درسی قبلی شود. و از استادان که به صداقت و درستی وطیفه مقدس خود را به پیش میبرند تشویق و تمجید نماید.

وضعیت دانشجویان افغانستان

چشم امید هر کشور به سوی دانشجویان آن کشور میباشد چونکه دانشجویان جوانان اهل خبره هستند که فراز و نشیب های بی شماری را طی نموده و فکر خدمت به وطن و وطنداران را به ذهن خود القاح نموده و در صدد کسب علم و دانش و آگاهی از اکتشافات تازه تکنالوژی میباشند. “دانشجو به کسی اطلاق می شود که در یکی از مقاطع تحصیلی رسمی در دانشگاه ها, موسسه های اموزش عالی معتبر داخل و یا خارج از کشور شاغل به تحصیل بوده و در پایان تحصیلات مدرک دانشگاهی معتبر دریافت نماید.”

در همه مملکت ها به دانشجویان توجه جدی صورت میگیرد چونکه دانشجویان به مثابه یک نیروی تازه و پر انرژی است که بعد از فراغت مسولیت ها را از دوش نسل ماقبل خود برداشته و در صدد اجرای این مسولیت ها به وجه حسن آن میشود که تا توانسته باشد که از یک بعد همان اندیشه خدمت به سرزمین و وطنداران را که در ذهن خود القاح نموده بود لباس حقیقت به تن کند, و از بعد دیگر برای استمرار و تحول در زنده گی خود موثر تمام شده باشد. از همین لحاظ است که به خاطر ارج گزاری به مقام دانشجو و دفاع از حقوق آنها”از هفدهم نوامبر سال ۱۹۳۹ تاکنون همه ساله در جهان از روز جهانی دانشجو و مقام دانشجو تجلیل به عمل می آید و از این طریق سعی می شود به مشکل ها و گرفتاری های نسل دانشجو توجه و رسیدگی گردد. در آن سال بدلیل کشتار وسیع دانشجویان اهل جمهوری چک توسط نازی ها و بازداشت ۱۲۰۰ دانشجوی دیگر و انتقال آنان به بازداشتگاه نظامی روز ۱۷ نوامبر در تاریخ جهان به عنوان روز جهانی دانشجو نام گرفت. روزی که در آن دانشجویان بی گناه و بی پناه به دست کارگزاران فاشیسم به خاک و خون کشیده شدند. دانشجویان سراسر جهان پس از این واقعه در گردهمایی خویش در مجمع جهانی دانشجویان در سال ۱۹۴۱ در لندن این روز را به عنوان روز جهانی دانشجو نام نهادند و از آن روز هر سال، در اعتراض به خشونت علیه دانشجویان در مراکز علمی مختلف دنیا تجلیل می شود.”

افغانستان هم جز از مملکت های است که جوانان آن مصروف کسب علم و دانش در دانشگاه های دولتی و خصوصی اند. اما وضعیت دانشجویان افغان در یک مسیر متفاوت از دانشجویان دیگر کشور ها روان است. ما هنوز توانایی مقایسه وضعیت دانشجویان افغان را به سطح منطقه را نداریم مقایسه به سطح جهانی هنوز بسیار دور است. هر دانشجو افغان به ده ها مشکل در جریان فرا گیری تحصیلات عالی مواجه است . پروسه آزمون کانکور دانشگا های دولتی , فقر , نا شنیده گرفته شدن حرف دانشجو, استفاده ابزاری از دانشجو ,سیستم درسی کلیشه یی , عدم امکانات و اسباب کار های عملی برای دانشجویانی که رشته شان مستلزم کار های عملی است , بلند بودن فیس دانشگاه های خصوصی , کمبود کادر های مسلکی ,نظام دیکتاتوری در سیستم درسی , مشکل ها در بورسیه های تحصیلی خارجی , فراهم نبودن زمینه کار بعد از فراغت, مساعد نبودن زمینه تحصیلات در مقاطع ماستری به استثنای چند رشته محدود در دانشگاه های دولتی , را میتوان از مشکل های فرا راه دانشجویان افغانستان قلمداد کرد.

اگر چه شماری از استادان دلسوز که همواره هدف شان انتقال داشته های شان برای دانشجویان وتدریس به وجه حسن بوده است و همیشه حرف دانشجویان را شنیده اند و سیستم درسی شان در مطابقت با عصر نوین است و کادر های قابل احترام در دانشگاه های دولتی و خصوصی کشور نیز وجود دارد و از سوی دیگر شماری از دانشگاه های خصوصی با فیس پایین و کیفیت بهتر درسی در کشور هم وجود دارد که باید از شان قدر دانی و سپاسگزاریی شده و در حیطه موارد فوق که برای دانشجویان مشکل زا میباشد نیستند.و دارای دستاورد های قابل ملاحظه در راستای رشد سکتور تحصیلات عالی در افغانستان بوده اند.

اما مشکل های را که در بالا یادور شدم از جمله مشکل های حاد اند که همه روز دانشجویان افغان با آن دست و پنجه نرم میکنند اما با آن هم همراه با شور و شوق باز هم در راستای کسب علم و دانش شب و روز میکوشند. 

پروسه آزمون کانکور دانشگاه های دولتی دریچه ورود به دانشگاه های دولتی است که همواره با ضعف مدیریت رو به رو بوده است به گونه مثال در سال های قبل گاهی سوال ها قبل از امتحان بیرون شده یا برای بعضی ها کلید جواب ها رسیده است یا در شماری از ولایت ها منجمله در ولایت غزنی سال پار کتابچه های امتحان تا دیگر روز هم نرسیده بود. و یا هم شاهد تقلب های در امتحان کانکور نیز بودیم که بعضی شان بازداشت هم شده اند. در یک گزارش ازتاریخ ۶ ثور سال ۱۳۹۳ کلید گروپ تحت عنوان کانکور و مشکلات جوانان در مورد کانکور سال ۱۳۹۲-۱۳۹۳ آمده است :” نتایج کانکور امسال پس از هفته‏ها انتظار به تاریخ ۱۷ حمل ۱۳۹۳ در حالی اعلام شد که این امتحان با مشکلات جدیی همراه بود. در این امتحان، ۲۲۸ هزار تن از فارغان صنف دوازدهم اشتراک داشتند که از این میان، ۱۱۰ هزار نفر کامیاب شده‏اند. به گفته عظیم نوربخش، سخنگوی وزارت تحصیلات عالی، در نتیجه امتحان کانکور امسال، ۵۵ هزار داوطلب شامل نهادهای تحصیلات عالی و ۵۵ هزار دواطلب دیگر راهی نهادهای تحصیلات نیمه عالی شده ‏اند. همه ساله با اعلام نتایج امتحان کانکور، صد‏ها تن از جوانان بی‏نتیجه و یا ناکام می‏مانند. آن‏ها، پس از ناکامی و یا بی‏نتیجه شدن، دست به اعتراض زده و از عدم شفافیت در امتحانات کانکور شکایت می‏کنند. با وجود این، هرچند وزارت تحصیلات عالی از شفافیت در اخذ امتحان کانکور امسال سخن می‏گوید، اما گزارش‏ها از برخی ولایات، حاکی از وجود تقلب و تخطی‏های گسترده در جریان امتحان کانکور می‏باشد؛ حتی به خاطر همین مسأله، در برخی از ولایات امتحان لغو اعلام شد و دوباره اخذ گردید. در ولایت لوگر، امتحان کانکور با اشتراک ۳ هزار و ۶۳۲ داوطلب به شامل ٢٨٠ دختر اخذ گردید که به گفته نیازمحمد امیرى، والى لوگر، هیأت اعزامى وزارت تحصیلات عالى، اوراق اخذ شده امتحان کانکور فارغان این ولایت را هنگام بازگشت به ولایت کابل، در جوى‏ها انداخته است. به همین گونه برگزاری امتحان کانکور در ولایت هرات به گفته شماری از اشتراک‏کنندگان به دلیل پخش سوال‏نامه‏های کانکور به تعویق افتاد. در ولایت غزنی، امتحان کانکور به تاریخ ۱۳ جدی ۱۳۹۲ با اشتراک ۶ هزار نفر در حالی برگزار گردید که به گفته شرکت‏کنندگان، قرار بود که امتحان ساعت ۱۰ صبح برگزار گردد، اما به دلیل سخنرانی‏ها و تشریفات طولانی، امتحان به ساعت ۴ عصر برگزار شد. در همین حال، شاه‌‏گل رضایی، نماینده ولایت غزنی در ولسی جرگه، گفت که برای شماری از اشتراک‌‏کنندگان کانکور در ولایت غزنی، فقط یک ساعت وقت داده شده تا امتحان بدهند.”

زمانی که دانشجو به دانشگاه بعد از عبور از پروسه پر جنجال و پر چالش کانکور راه یافت او را مشکل اقتصادی و پدیده فقر نمیگزارد که آنگونه که شایسته یک دانشجو است به تحصیل بپردازد , چون یک دانشجو باید نیم روز را کار کند تا مصارف تحصیل خود را پیدا کند و نیم روز هم باید دانشگاه بیاید پس او چی وخت باید سیمینار های علمی ارایه کند , کار های خانگی خود را انجام دهد و چه زمانی مطالعه بیرونی کند. شماری از استادان وجود دارد که اصلا به حرف دانشجو اعتنایی ندارند فقط راهکار درسی خود را تطبیق میکند و نظام دیکتاتوری را در تدریس خود ادامه میدهند.و اگر دانشجو بخواهد از حق خود دفاع نماید بی تربیه و گستاخ خوانده شده روحیه اش ضعیف میشود.

استفاده ابزاری از دانشجویان نیز مورد خیلی ها قابل ملاحظه است که این مورد حتی چندین بار باعث تعطیل دانشگاه کابل شد که به نوعی خود ضربه زدن به آینده دانشجویان بود یعنی دانشجویان شکار سیاسیون در محیط اکادمیک میشوند.اما دانشجویان آگاه هم وجود دارند که نمیگذارند از آنها استفاده ابزاری صورت گیرد.

مشکل در سیستم درسی نیز یکی از چالش های دیگر است که هنوز هم در تعدادی زیادی از دانشگاه ها درس به سیستم کلیشه یی روان است و وزارت تحصیلات عالی همواره از سیمینار ها توسط نرم افزار های پاور پاینت حرف زده است میخواهم در پاسخ به این گفته های وزارت تحصیلات عالی بنویسم که یک نمایه (سلاید) نیاز های عملی دانشجویان را اشباع نمیتواند در صورتیکه در آن نمایه هم کاپی مواد درسی کلیشه یی است . اما بعضی استادان هم وجود دارد که نمایه های ارزشمند و موثر را برای دانشجویان ارایه میکنند.

شماری از دانشکده ها نیاز برای کار های عملی نیز دارند اما امکانات کار های عملی برای دانشجویان آن رشته ها وجود ندارد. اما در دانشگاه کابل در شماری از دانشکده ها به گونه یی زمینه کار های عملی وجود دارد .

زمانی که یک دانشجو از دانشگاه فارغ میشود زمینه کار برای او فراهم نیست و این نیروی تازه و پر انرژی که در کشور های دیگر جهان از آن ها استفاده اعظمی صورت میگیرد در کشور مان سرکوب میشود. که عدم هماهنگی بین وزارت های تحصیلات عالی و وزارت کار و امور اجتماعی شهدا معلولین میتواند یکی از مولفه ها یا عامل های بیکاری دانشجویان فارغ شده باشد. در گزارش ۶ ثور سال ۱۳۹۳ کلید گروپ آمده است :” با وجود مشکلاتی که شاگردان در قبولی به موسسات تحصیلات عالی دارند آنعده جوانانی که با هزار مشقت به یکی از این موسسات راه می‏یابند با فراغت از این موسسات رنج بیکاری دامنگیر آنان می‏گردد. رشاد اکبرزاده، یک تن از جوانانی که از یک سال بدین‏سو سند فراغت از موسسه تحصیلات عالی را به دست دارد و به دنبال کار می‏گردد، از بیکاری شکایت داشته و مدت یک سال را بیکار زیسته است. وی علت بیکاری‏اش را سطح پایین کاریابی و جذب کمتر متقاضیان کار دانسته و می‏گوید: “به دلیل عدم هماهنگی میان وزارت‏خانه‏ها، جوانان با وجود تحصیلات عالی هم بیکار می‏مانند.”

هر سال شماری زیادی از دانشجویان به بورسیه های تحصیلی به کشور های خارجی اعزام میشوند در گام نخست در روند گزینش واجدان شرایط این بورسیه شفافیت وجود نداشته یعنی بعضی اوقات زور و قدرت واجدان شرایط بورسیه های تحصیلی را بر می گزیند. اما در برخی موارد شفافیت نیز مدنظر گرفته میشود.در قدم دوم دانشجویان در بورسیه های تحصیلی به مشکل های مواجه میشوند که به گونه مثال چند مورد از این مشکل ها را اظهار میکنم:

در گزارشی از سایت فارسی بی بی سی آمده است که:” دانشجویان افغان در تاجیکستان اعلام کرده‌اند که به دلیل نرسیدن کمک هزینه تحصیلی که دولت افغانستان برای آنان می فرستد، با مشکلات زیادی مواجه هستند.اکنون ۲۳۴ دانشجوی افغان در دانشگاه‌های تاجیکستان مشغول تحصیل هستند. آنان ماهیانه مبلع ۶۰ الی ۱۲۰ دلار از وزارت تحصیلات عالی افغانستان هزینه تحصیلی دریافت می‌کنند.از این تعداد ۲۵ نفر در دانشگاه ملی که ده نفر در مقطع کارشناسی ارشد و ۱۵ نفر دیگر در مقطع دکترا مشغول به تحصیل اند و سایر دانشجویان افغان در دانشگاه پزشکی تاجیکستان درس می‌خوانند. احمد شکیب دانشجوی سال دوم رشته علوم سیاسی دانشگاه ملی تاجیکستان به سهراب ضیا خبرنگار بی‌بی‌سی در دوشنبه گفت که ۹ ماه است هزینه تحصیلی خود را دریافت نکرده است.یعقوب شرافت، دانشجویی سال دوم این دانشگاه گفت که نرسیدن هزینه تحصیلی در زمان معین، باعث مشکلات زیادی برای دانشجویان می‌شود.او افزود که علاوه بر این به دانشجویان افغان هزینه تحصیلی دوگانه پرداخت می‌شود. تعداد انگشت شماری از دانشجویان ماهیانه ۱۲۰ دلار دریافت می‌کنند و بقیه ۶۰ دلار می‌گیرند که همان هم به موقع به دانشجویان نمی‌رسد.آقای شرافت تاکید کرد که این پول ضرورت اولیه دانشجویان را نیز بر آورده نمی‌کند. عظیم نوربخش، سخنگوی این وزارت گفت دانشجویان افغان که به تاجیکستان برای تحصیل اعزام شده‎اند، باید از کمک هزینه تحصیلی خود را از وزارت خارجه افغانستان دریافت کنند.وزارت خارجه افغانستان نیز گفته‌است که مشکل هزینه تحصیلی این دانشجویان حل شده و آنها حقوق خود را تا چند روز دیگر دریافت خواهند کرد.پیشتر عبدالغفور آرزو، سفیر افغانستان در تاجیکستان، با تایید مشکلات دانشجویان افغان در تاجیکستان گفته بود که سفارت افغانستان بدون دریافت دستور وزارت تحصیلات عالی افغانستان از کابل، قادر به پرداخت هزینه تحصیلی دانشجویان نیست.”

از سوی دیگر خبرگزاری آوا یا صدای افغان در گزارش خود تحت عنوان مشکل تذکره دانشجویان مهاجر به صورت ناقص، حل شد در تاریخ ۳ قوس سال ۱۳۹۱ خورشیدی بیان کرد :” جمیله هزاره که خود را دبیر انجمن دانشجویان افغانستان در دانشگاه قزوین معرفی می کند، از حل ناقص مشکل دریافت پاسپورت تحصیلی این دانشجویان خبر می‌دهد.

دبیر انجمن دانشجویان افغانستان در دانشگاه قزوین به خبرگزاری صدای افغان(آوا)گفت که یک مقام سفارت افغانستان در تهران به نام آقای جهانی طی تماسی تلفنی با وی، اعلام کرد که مشکل اخذ تذکره برای دریافت پاسپورت تحصیلی تاحدودی رفع شده است.

گفتنی است که در پی تصویب قانونی توسط شورای وزیران کشور، مبنی بر اینکه کلیه دانشجویان مهاجر برای امور کنسولی و دریافت پاسپورت تحصیلی خود موظف اند تذکره ارائه دهند، جمع زیادی از دانشجویان مهاجر افغانستان مقابل سفارت کشور در تهران به تاریخ ۲۸ عقرب، دست به تجمع اعتراض آمیز زدند. این دانشجویان با تحصن و سکوت خواستار لغو هرچه سریع‌تر این قانون گردیدند.دانشجویان معترض همچنین، وضع این قانون را نسنجیده اعلام کرده و تاکید کردند که دولت افغانستان با اجرایی کردن آن، عملا برای تحصیل مهاجرین افغانستان مقیم ایران، مانع ایجاد می‌کند.”

به همین منوال گزارش های زیاد از مشکل های دانشجویان افغان در کشور های خارجی وجود دارد.

فارغان بعضی از دانشکده های محدود میتوانند تحصیلات شان را تا مقاطع ماستری در کشور به پیش ببرند اما سایر دانشجویان یا باید در دانشگاه های خصوصی با فیس خیلی ها بلند و یا هم در خارج کشور با مصارف گزاف دنبال کنند.

دانشگاه های خصوصی در کنار دانشگاه های دولتی در دوره حکومت رییس جمهور پیشین حامد کرزی به فعالیت آغاز کردند. فیس های تحصیلی در تمامی دانشگاه های خصوصی واحد نیست هر دانشگاه حسب دلخواه فیس اخذ میکند و سویه های تحصیلی دانشگاه ها هم با همدیگر تفاوت چشمگیر دارند.و سیتسم درسی دانشگاه های خصوصی با دانشگاه های دولتی نیز از هم فرق دارند.

با در نظر داشت آنچه نوشته آمدیم باید یآدور شد که دولت باید به خصوص وزارت تحصیلات عالی توجه قابل ملاحظه بالای دانشجویان داشته باشند چونکه تنها یگانه راه رسیدن به قله های موفقیت و ترقی کشورتشویق و هموار کردن راه کسب علم و دانش برای دانشجویان میباشد. از سوی دیگر این وزارت منحیث نهاد حمایت کننده دانشجویان در یک هماهنگی با وزارت کار و امور اجتماعی و شهدا معلولین روی زمینه کاریابی این نیروی سرشار از قوت و انرژی را بعد از فراغت مساعد نماید. و محصل محوری را در دانشگاه ها به گونه عمومی ترویج و نهادینه کند که دیگر هر دانشجو بتواند دیدگاه خود را در قبال شیوه تدریس استاد آزادنه بدون هراس بیان کند. ایجاد سیستم های برای اخذ فیس های واحد از سوی تمام دانشگاه های خصوصی صورت گیرد. و زمینه حمایت مالی از دانشجویان بی بضاعت را نیز فراهم کند. و کوشش شود تا این سیستم کلیشه یی تدریس از بین رفته و مواد درسی نوین جا گزین مواد درسی قبلی شود. و دانشجویان به تکنالوژی عصر حاضر دسترسی کامل داشته باشند.با ایجاد سهولت ها برای دانشجویان و از بین بردن مشکل های فرا راه دانشجویان میتوان یک بستر مناسب برای رشد و ترقی کشور و تحول در زنده گی شخصی هر دانشجو را فراهم نمود.و مرحله انتقال مسولیت ها از نسل ماقبل به نسل نو به گونه درست آن صورت میگیرد.و در پایان جا دارد از کارکرد شماری از استادان که با نیت پاک وظیفه مقدس خود را به پیش میبرند قدر دانی کرده و جهان سپاس کرده و آرزوی موفقیت برای شان کرد.

نویسنده: میلاد “سیار”

نظرات

مطالب مرتبط

درمان زود انزالی و سستی کمر در مردان

این معجون جز یکی از مقوی ترین و بهترین داروهای گیاهی می باشد که اثرات …

Discover more from سیاح‌آنلاین

Subscribe now to keep reading and get access to the full archive.

Continue reading