سیاح‌آنلاین خبر، تحلیل و دیدگاه
ولايت سمنگان، بين ولايات بلخ و بغلان در شمال کشور موقعيت دارد؛ اين ولايت، با کشورهاى تاجکستان و ازبکستان همسرحد است؛ همچنان در جنوب اين ولايت، کوتل چنغور هندوکش و زمين هاى زراعتى منطقۀ ايبک قرار دارد؛ و از سمت شمال، دشت ريگزار آبدان ميرعلم و درياى آمو، آن را احتوا کرده است.
تقسیمات اداری این ولایت به شرح زیر می باشد:
ولسوالی آیبک مرکز ولایت
ولسوالی خلم
ولسوالی دره صوف بالا
ولسوالی دره صوف پایین
ولسوالی روی دو آب
ولسوالی حضرت سلطان
روستاهای این ولایت نیز به شرح زیر است:
کوچه عارق ، چکاک، تنگی یعقوب پایین، سرخه گاوکش ،تیموری بیانان، خانه سنگی، قره مورچه، سرخه بوبکی، حاجی بچه، اوی متان، نیکک، تاجک دهی، چلغزار، تاقچی خانه ، اجریم و قرغنه، خوال چارمغز، توری ها، جوی لطیف ، تارتوت و تیوه تاش.
باشندگان اين ولايت، به بزکشى و شکار آهو علاقه مندى خاص دارند.
اين ولايت؛ باغات شفتالو، پسته، آلو، زردالو و بادام نيز دارد و باشندگان اين ولايت، در صنعت قالين بافى مهارت خاص دارند.
هواى اين ولايت، در فصل تابستان گرم و از ٢٥ تا ٣٠ درجۀ سانتى گريد ميباشد و در فصل زمستان ، از٥ الى١٠ ميرسد و ميزان متوسط سالانۀ بارندگى در آن، ٣٠٠ الى ٤٠٠ ملى متر تخمين شده است.
نفوس ولايت سمنگان، به اساس آخرين آمار؛ حدود ۳۱۲۵۲۴ تن و مساحت آن ۱۶۲۰۰ کيلومتر مربع تخمين گرديده است.
باشندگان سمنگان؛ از اقوام ازبک، پشتون، ترکمن، ايماق، عرب و…، تشکيل شده و مالچرهاى کوچى نيز در اين ولايت وجود دارد.
تاريخ اين ولايت، روشن و باستانى ميباشد؛ حضرت سلطان، مغاره هاى بزرگ سبک بوديزم، مجسمه هاى خاکى سرخرنگ و تخت رستم، از اماکن تاريخى اين ولايت ميباشند.
اکثر مغاره هاى باستانى، به اساس کشفيات تثبيت شده و اين را به اثبات ميرساند که ريشه هاى ازبکى و تاريخى دارد؛ زيراکه در ازبکى (سومونگ، ايان) ياد ميشود، که مفهوم باشندگان مغاره ها را افاده مى کند.
تخت رستم پنج قرن قبل، از يک تخته سنگ تراشيده شده است.
واحدهاى ادارى:
ولايت سمنگان، علاوه بر شهر ايبک مرکز اين ولايت؛ از شش واحد ادارى تشکيل شده که عبارت است از شهر ايبک، روى دوآب، حضرت سلطان، فيروزنخچير، دره صوف بالا و دره صوف پايين.
اقتصاد و تجارت:
اقتصاد ولايت سمنگان، علاوه بر زراعت و مالدارى، بر سنگ زغال موجود در اين ولسوالى استوار است.
استخراج سنگ زغال ولسوالى هاى دره صوف بالا و پائين و روى دو آب، زمينۀ کارى را براى مردم اين ولايت مساعد کرده است. همچنان اقتصاد باشندگان اين ولايت، با توليد قالين و همچو صنايع ديگر دستى، استوار است و مصروف تجارت ميوه هاى خشک و محصولات حيوانى نيز ميباشند.
درياها و بندها:
درياى تاشقرغان- سمنگان، از منابع بزرگ زراعتى اين ولايت شمرده ميشود؛ اما علاوه بر آن؛ آب کلى، مغل، و قچن دره نيز سه بند بزرگ آب دارد که کاملاً محتاج بازسازى ميباشد.
بند آب کلى؛ بين ولسوالى هاى روى دوآب و حضرت سلطان موقعيت دارد که تحت کار است.
همچنان يک بند آب در ولسوالى فيروز نخچير موقعيت دارد و اگر اعمار شود، مشکلات آب مزارع اين ولسوالى، کاملاً از بين خواهد رفت.
بندآب قچن دره؛ بين ولسوالى هاى خرم و سارباغ و شهر ايبک، موقعيت دارد که با اعمار آن، مشکل آب زراعتى اين مناطق حل خواهد شد.
زراعت:
وضعيت زراعتى سمنگان، بخاطر کمبود آب، با رکود مواجه است؛ اما باشندگان آن با داشتن دشت ها و تپه هاى وسيع خاکى، مصروف باغدارى ميباشند.
آلوبخارا، آلو، پسته، چارمغز، زردالو و زيره از محصولات مهم اين ولايت ميباشند؛ همچنان گندم، جو و جوارى، حاصلات خوب در اين ولايت دارد؛ همچنان تربوز و اسپ هاى بزکشى اين ولايت از شهرت زياد برخوردار است.
درياى تاشقرغان – سمنگان، از منبع بزرگ آب اين ولايت ميباشد.
به اساس معلومات رياست زراعت؛ زمين هاى سمنگان از ٢٢٢٠٠٠هکتار زمين آبى، ٧٣٠٠٠هکتار زمين للمى و همچنان ٦٨٨٥٠٠ جريب زمين آن از درخت هاى چنار، پنجه چنار، توت، زردالو، آلو، آلوبخارا و شفتالو پوشيده است.
فرهنگ:
فعاليت هاى فرهنگى نيز مثل ساير ولايات، در اين ولايت وجود دارد که علاوه بر رياست اطلاعات و فرهنگ؛ انجمن شعرا و نوسيندگان، انجمن خطاطان و نقاشان، انجمن سينما و تيآتر نيز مصروف فعاليت هاى مستقل فرهنگى، ادبى و هنرى ميباشند.
علاوه بر تلويزيون ملى، نشرات تلويزيون شخصى موسوم به رستم، به زودى آغاز ميشود و راديوهاى خصوصى شهروند، رستم و صداى حقيقت نيز فعاليت دارد؛ همچنان نشرات راديوى خصوصى موسوم به سحر، عنقريب آغاز ميشود.
ولايت سمنگان روزنامه ندارد؛ اما هفته نامه هايى به نام ايبک و تخت رستم، در اين ولايت نشرات دارند؛ علاوه بر نشريه هاى سمنگان (ماهنامه- اطلاعات و فرهنگ)، حکومت و مردم (مقام ولايت) مجلۀ پيام (شوراى ولايتى) و ماهنامۀ سهراب (مستقل)، در اين ولايت به چاپ ميرسد.
معارف:
در ولايت سمنگان؛ به شمول مدارس دينى و مکاتب خصوصى مرکز و شش ولسوالى، ٢٩٩ ادارۀ تعليمى وجود دارد.
در دواير مذکور، حدود ١١٠ شاگرد مصروف فراگيرى تعليم ميباشند که ٣٥ درصد شان، دختر است و امور تعليمى آن، توسط ٢٤٣٠ تن معلم پيش برده ميشود.
در تمامى ولسوالى هاى اين ولايت، يک باب مدرسۀ دينى فعال است که صدها جوان، مصروف فراگيرى تعليمات دينى در آن ميباشند.
در اين ولايت همچنان يک پوهنتون دولتى، با داشتن سه پوهنځى فعال وجود دارد.
مشاهير:
عبدالواحد صرير، ميرزا عبدالقادر بېدلچه، خادم خرمى، ابويعقوب سمنگانى، ابوجعفر سمنگنى، عبدالخالق وفايى خرمى، ميرزا نيازی، ميرزاحسين خان خرمى، عبدالغفور رمزى، حفيظ الله قطره، دشتى سمنگانى، عبدالهادى هادى، و ميرزا عصمت الله شرقى، از مشاهير اين ولايت ميباشند.
بازى ها:
بازى بزکشى در اين ولايت، علاقه مندان زياد دارد و علاوه بر آن، بازى هاى ديگر نيز در حال رشد در اين ولايت ميباشد.
ميدان هاى فوتبال، واليبال، وزن بردارى، تکواندو، کانگفو، کاراته و بازيکنان فوتسال، در اين ولايت وجود دارد.
